Vicešampioni Olimpije

Već  tradicionalno, teškoatletska sekcija sportske redakcije bloga b92 prati ovu menifestaciju, trudeći se da pored prezentovanja  golih podataka u vezi sa plasmanom takmičara auditorijumu ponudi  i pokoju zanimljivu storiju vezanu za istoriju Mr.O i bodibildinga uopšte.

Ove godine tematska podrška Mr.O bloga je priča o runner up-ovima, ili po starinski - vicešampionima. I to ne o bilo kojim  zamaloprvima, već onim kojima je (te godine) trebao pripasti  izliveni Sandow.

Srbi su inače tradicionalno dominantni u kategoriji moralni pobijednik, te to smatram razlogom više zbog kojeg bi ovaj tekst mogao biti interesantan blogerima ovdašnjim.

Kao što to obično biva,  na pisanje mojih blogova reflektovale su se i određene “slučajnosti“. Pa je tako nedoumicu o samoj podtemi Mr.O-bloga razrješila informacija da Kai Greene, runner up sa posljednje tri Olimpije, neće učestvovati na ovogodišnjem šouu (čitav splet malih kontroverzi je u pitanju), a moju ljenost i neodlučnost povodom samog pisanja najavljenog bloga odagnao je niko drugi do Arni himself,  tako što se izmanifestovao na ekranu mog TV-a kojeg sam po navici uključio uz jutarnju subotnju kafu. U pitanju je bio film Kolateralna šteta

Iako sam uvijek bio kritičan prema Arniju, ne zbog samih mišića, koliko zbog politike i životnoh mu manira, moram priznati da matori odlično izgleda za svojih 68. godina. Kao što je svojevremeno bio glavni supehiro u misiji globalne popularizacije bb-a, tako je pod stare dane postao najreperezentatiniji  zatvarač usta kritičarima tipa “a šta biva sa mišićima kad ...“ .

Inače, moj prvi tekst sa autorskom licencom, MYTH vs. LEGEND,  posvećen je upravo jednom od najlegendarnijih runner up-ova ikad  (ok, radi se o takođe i o trostrukom Mr.O šampionu) – Serđo Olivi, i njegovoj epskoj borbi sa Arnoldom  s početka 70-tih.

Glede cijele priče potrebno je, prije svega, razjanisti da Mr.Olimpija nije klasično sportsko takmičenje, i to mnogo više od samog aspekta da bb nije klasičan sport. U pitanju je politika, odnosno procjena strateških interesa razvoja i popularizacije bb, kao “ideološke osnove“  funkcionisanja ogromnog tržišta  industrije suplemenata i sportske opreme. Ponekad je ta politika spojiva sa realnom podjelom snaga i kvalitetom mišića na  takmičarskoj pozornici, ponekad baš i ne. Eventualna nepravda i zakinutost takmičara za sazlužen plasam je tu tek (kurac slučajnost) kolateralna šteta.

Oliva i Arnold 

Oliva je bio klasična kolateralna šteta namjere Weiderovih (Joe Weider je bio osnivač same Olimpije, a brat mu Ben doživotni presjednik IFBB-a)  da iskoriste marketinški potencijal visokog i goodlooking bijelca (Arnolda) kao globalnog promotera bodibildinga.

Sledeća velika nepravda na Mr.O takmičenjima dešava se 1977., dvije godine nakon Arnoldovog povlačenja, u trenutku kad Frenk Zen započinje uspostavljanje novih prefinjenih, estetkih standarda u bb-u. Elegancija, simetrija i definicija kod sudija su sad bolje prolazili od velike mišićne mase i obima. Međutim, Zenov problem je bio taj što je protiv sebe imao protivnika koji je uz veliku mišićnu masu posjedovao i  savršen oblik mišića i elegantne linije. Radilo se o crnom princu – Robi Robinsonu.

Robi Robinson 

 Kontroverze ostaju, a istorija ide dalje. I Frenk Zen i Robi su bili jedni od onih posebnih bb-a koji su ostavili velikog traga na buduće naraštaje, inspirišući svojom pojavom generacije takmičara i vježbača rekreativaca, uspostavljajući nove standrde koji su prevazilazili puku “jedi i pumpaj“ filozofiju treniranja. 

1980. veliku kontraverzu zakuvava Arnold lično. Njegovo iznenadno prijavljivanje dan prije početka takmičenja, nakon petogodišnje pauze u kojoj se posvetio snimanju filmova, u startu je među ostatkom konkurencije  unjelo sumnju povodom regularnosti samog takmičenja. Te sumnje su se, naravno, i obistinile. Iako nije bio u šampionskoj formi Arnold osvaja svoju sedmu Olimpiju. Oštećenih u ovom slučaju ima više – Zen, Bojer Ko, Majk Mentzer ... Oni iz revolta propuštaju Olimpiju sledeće godne, ali je to ne lišava nove diskutabilne odluke sudija.

Titulu 1981. osvaja Franko Kolobmo, iako, zbog povrijede koljena zarađenoj na strongman takmičenju, nastupa sa nedovoljn o razvijenim kvadricepsima. Trećeplasirani Tom Platz je imao butinu masivnu kao obje Frankove ... fuzionisane.

Franko Kolombo i Tom Platz 

Diskutabilne odluke sudija, neubjedljivi šampioni, bojkot od strane pojedinih takmičara, opadanje interesovanje publike, sve su to karakteristike  ozbiljne  krize kroz koju je Mr.Olimpija prolazila početkom 80-tih. Ono što joj je bilo potrebno da se iz tog stanja izvuče  je novi veliki šampion. A on je stigao u liku Li Hejnija, osmostrukog šampiopna. Li je stvarno bio veliki u svakom smislu. I šampion i džentlmen.

Veličina rezultata pojedinih bb šampiona, između ostalog, određena  je i nivoom konkurencije sa kojom su se susretali. Baš kao i u tenisu.

Za razliku od Arnolda, koji je na Olimpijama protiv sebe imao jednog do dva ozbiljna konkurenta, u Hejnijevo vrijeme pojavila se i dokazala čitava jedna generacija sjajnih bb-a. Isprativši stare velikane Banoa, Beklesa, Dikersona, Li je “ugostio“ novonadolazeće mlade snage Rič Gasparija, Majk Kristijana, Li Labradu, Gari Strajdoma, Šon Rejna,  Mohamed Benazizu, Vins Tejlora ...

U vrijeme njegove vladavine bilo je prigovora na pojedine sudijske  odluke, ali daleko od neke ozbiljnije  fame i kontroverze. Hejnijev odlazak sa scene najavio je i kraj jedne ere bodibildinga, gdje su takmičari iako vanredno razvijeni još uvijek ličili na ljudska bića.

Njegov naslijednik Dorijan Jets (kojeg Li tjesno pobjeđuje na svojoj posljednjoj Olimpiji) biće začetnik onog što je u bb-u poznato kao era mas monstera.

Dorian Yates i Lee Haney 

 Te standarde Dorijan je uspostavio na svojoj trećoj Olimpiji (1994.) kada se pojavio u do tada još neviđenom izdanju.  Takva masa i definicija u jednom paketu bila je nezamisliva. Konkurencija, iako izuzetna u svakom pogledu (Šon Rej,  Kevin Levrone, Labrada...)  bila je naprosto oduvana sa scene. Na istom takmičenju svoj Olimpija debi imao je kolos iz Kanade Paul Dilet. Čisto da ne bude da je proljeće stiglo  samo s jednom  lastom ;)

Supehuman standardi koje je uveo u igru  Dorijana zamalo nisu koštali njegove posljednje titule 1997. Ustvari da je bilo kosmničke (pa i neke prizemnije) pravde i iole objektivnog suđenja, glatko bi tada izgubio od Naser El Sonbatija, koji se, gle čuda, tada takmičio pod zastavom Jugoslavije. Pored borbe sa aktuelnim  velikim šampionom, to je za Nasera  bio dodatni hendikep. Ne pričam ja tek tako - politika.

Nasser El Sonbaty i Dorian Yates 

  Ne samo da je bio moralni pobjednik u tom duelu, Naser je, što kažu ameri, prosto dvarfovao Dorijana u svakom pogledu. Sem možda u par leđnih poza, i to više  u detaljima  i izraženijoj  mišićnoj  separaciji, a ne ukupnoj masi i obimu mišića. Olimpija je inače čudna priča, baš kao i sam bodibilding i njegova interna pravila procjene najboljih. Jeste da se pobijednik pamti najduže i najjače, ali ovakve epizode ne blijede iz sjećanja armije fanova. Za mnoge je rahmetli Naser te noći bio i ostao pravi Mr. Olimpija. I to se ne zaboravlja, niti ta slava blijedi.

 Dorijan je svom naslijedniku na tronu Big Roni Kolemanu ostavio u amanet žestoku konkurenciju, ali i sudijske kriterijume koji su ovome itekako išli na ruku, nogu, latisimus. Za vrijeme Ronijeve dominacije bilo je par škakljivih odluka sudija, naročito u drugom dijelu njegove karijere, kada je vodio veliku borbu sa Džej Katlerom. Kao da su se na posljednjih par Olimpija na Ronijevom tijelu (naročito leđima koja su mu bila zaštitni znak) počeli pojavljivati simptomi onoga što je danas u bb krugovima poznato kao Palumboizam. Međutim, prava kontroverza je zapravo bila odluka sudija da 2006.  Roniju ne dodjele 9. titulu, s kojom bi prestigao Hejnija na vječnoj listi.

Do tada je uveliko važilo pravilo da ako želiš da smjeniš strarog (još uvijek aktuelnog) Mr. O-a moraš da budeš komad bolji od njega, odnosno jedini način da ga pobjediš je da ga nokautiraš.

Od tada do pojave rivalstva Fil Hit – Kai Grin, nije bilo problematičnijih sudijskih odluka bar što se samog trona tiče.

A pomenuto rivalstvo  donjelo je  borbu do posljednjeg mišićnog vlakna. Približno iste visine (175cm i 173 cm), različitih konstuitucija i oblika mišića, a podjednakih genetskih predispozicija za ekstremni mišićni razvoj, njih dvojica su se u svom međusobnom duelu izdvojila od ostatka elite na sceni. No, Fil (The Gift) Hit, četvorostruki Mr.O šampion,  prilično čvrsto drži titulu u snažnim rukama, iznova aktuelizujući staro pravilo da aktuelnog  Mr.O-a možeš pobijediti samo nokautom. Puno rumora je bilo posebno u vezi prošlogodišnje Filove pobjede. Analize su vršene iz svih mogućih kadrova i uglova. Tranžiran je i vagan  svaki mišić. Bilo je i puno tenzija na samoj bini, prozivanja kao pred bokserske mečeve. No, odluku sudija više niko nije mogao promjeniti.

 Fil Hit i Kai Grin 

 Kai je najavljivao revanš, žestoko se spremajući tokom cijele godine za ovogodišnji duel. Ni Kai ni Fil nisu učestvovali ni na jednom  drugom takmičenju.  Posljednje Kaijeve slike  svjedočile su o njegovoj fantastičnoj fomi pred samu Olimpiju. Sa primicanjem dana D tenzije su rasle ... i onda –BUM! Totalni šok! Kai Grina nema na spisku prijavljenih takmičara!?

To je odmah postala tema No 1 specijalizovanih tjub komentatora,  bb foruma... Politika, bb mafija, iluminati?? Kompletnoj konfuziji dopinjeli su početno neoglašavanje IFBB-a i dramatično&emocionalno obraćanje samog Kai Gina putem društvenih mreaža.

No, na kraju se ispostavilo da je slučaj mnogo banalniji i da se radio o sudskom sporu između neke medijske kuće i Kai Grina koji  ga je omeo u pripremama za Olimpiju.

Bar je mjesto  vicešampiona  sada upražnjeno. Ko li će ga popuniti? Da li nas očekuje nove vicešampionske kontroverze? Well, saznaćemo uskoro...