Gvozdeni vikend

Predstojećeg vikenda će se, gotovo istovremeno, u Vegasu i Wingate-u, održati dva najprestižnija planetarna događaja u gvozdenim (neolimpijskim) sportovima, Mr. Olympia i World Strongest Man (finale).

Kako sam o Mr.Olympia takmičenju već ponešto pisao, tek da napomenem da je riječ o 46. izdanju borbe za najprestižniju titulu u bodibildingu. Ono što Olimpiju čini posebno posebnom je i podatak da su je od začetka , daleke 1965., pa do danas osvajali samo dvanaestorica takmičara. Velika je šansa da broj osvajača neće biti uvećan ni nakon ovogodišnjeg izdanja.
Za razliku od mnogih drugih sportova, pa i takmičenjima u samom bb, na Mr.Olimpiji je daleko teže doći do titule, nego je odbraniti. Onome ko jednom pokupi statuu Sandow-a ( trofej koji se uručuje pobjedniku) teško mu je oteti iz ruka.
Jednostavno, aktuelnom Mr.O sudije uvijek gledaju kroz prste na eventualne nedostatke (ne baš najbolju formu, poneku slabije razvijenu mišićnu partiju i sl.). Nepisano je pravilo da izazivač mora biti "komad bolji" ako misli da svrgne starog šampiona. Ta činjenica kao i sam kvalitet aktuelnog titulara Jay Cutlera, daje mi za pravo na maloprijeizrečenu prognozu.
Ipak da sačekamo "istek devedesetog minuta + produžeci", jer ima tu par momaka, prije svega Kai Green i Phill Heat, koji mogu da preuzmu tron, pod uslovom, naravno, da se Jay ne pojavi u najboljoj formi, što je pak malo vjerovatno, barem prema snimcima koje sam gledao od prije 5 nedelja do dana "D". Preostali favoriti iz sjenke su Victor Martinez i Dennis Wolf. U svakom slučaju biće to velika gomila odranog mesa na sceni, interesantan prizor za jednog vegetarijanca :))

Dok su ovi napumpani i nauljeni pozeri uglavnom odbojni širem auditorijumu (u estetskom i svakom drugom smislu), performansi koje izvode atlete na strongestmen takmičenjima, ostavljaju bez daha i one koji nemaju nikakve veze sa teretanom ili bilo kakvim drugim vidom fizičkog vježbanja.
Voli narod, jednostavno, da vidi da su svi ti mišići upotrebljivi za nešto konkretno, pa makar to bilo vučenje šlepera, trčanje sa dva prtljaga od po 150 kg u rukama ili višestruko, repetativno podizanje zadnjeg kraja automobila ...
Za razliku od bodibildinga gdje se poredak takmičara odlučuje na osnovu slobodne sudijske procjene ukupnog vizuelnog utiska, što nerjetko dovodi do diskutabilnih i kontroverznih odluka, na strongmen nadmetanjima odlučuju egzaktni parametri (kilogrami, sekunde, ponavljanja, jednom riječju - brojevi).

.
Treba napomenuti da World Strongest Mam competition, koje se uzgred budirečeno, održava po 34.put, nije jedino takmičenje te vrste, ali je svakako takmičenje sa najdužom tradicijom, globalno najpoznatije i najzastupljenije na sportskim tv kanalima.
Nezadovoljstvo činjenicom da su na WSN iventima, godinama, bili u upotrebii na baš superheavyweight tereti, jer su organizatori smatrali da će više dinamike doprinjeti većoj gledanosti, čime su se favorizovali oni malo lakši a brži takmičari, dovelo je do osnivanja još par sličnih manifestacija - Arnold Strongman Classic, IFSA World Championship ( koje je nastalo izdvajanjem iz WSM-a) i Fortissimus. To je opet povratno uticalo na samo WSM takmičenje, na kojem su težine u disciplinama, zadnjih godina, dodatno "podebljane".

Iako je u savremenom obliku WSM kao sportski događaj koncipiran 1977. njegovi korjeni se nalaze u highland games, koje se već vjekovima tradicionalno održavaju u Škotskoj. Pa su tako i osnivači WSM-a bili dva Škota, David Webster i Dr Douglas Edmunds.
U tim prvim godinama, takmičari su dolazili iz raznih branši, rvači, powerlifteri, olimpijski dizači, bilderi, bacači kugle i slični snagatori, a same discipline su smišljane od takmičenja do takmičenja. Danas se u WSM takmiče atlete usko specijalizovane za ovakva nadmetanja i to u strogo određenim, standardizovanim disciplinama. Meni, lično nedostaju neke od ranijih, egzotičnih disciplina, kao što su bili cjepanje telefonskih imenika ( računao se broj iscjepanih imenika, onih debelih (velegradskih), u minuti), podizanje kolone od punih opeka tako što se ista stisne dlanovima na oba kraja, tj. poduhvati se slično kao harmonika, savijanje metalnih šipki ...
One su me nekako podsjećele na vremena legendarnih snagatora kakvi su bili Louis Cyr, Ivan Zajkin, Marijan Matijević, Pol Anderson...

No, savremeno doba ima svoje savremene šampione. Jedan od prvih , za koje se sa sigurnošću može reći da je bio najsnažniji čovjek svog vremena je svakako Bil Kazmaier (ili jednostavno - Kaz). Bivši svjetski prvak i višestruki rekorder u powerliftingu ( prvi čovjek koji je "izbacio" 300kg u benču ( bez specijalnog odijela, koje tada nije ni postojalo)), trostruki osvajač WSM takmičenja ('80, '81, '82), kome je nakon treće titule, zbog totalne dominacije, koja je samo takmičenje učinila krajnje neinteresantnim, zabranjeno učešće do daljnjeg.
Ova zabrana je, iz istog razloga zbog kojeg je i donešena, ukinuta (1988) kada je scenom već uveliko zavladao Jan Pol Sigmarson, Islanđanin, koji je ujedno najavio eru vladavine skandinavskih takmičara u ovom sportu. Sigmarson osvaja ukupno četiri titule, uključujući i pobjedu nad Big Kazom 1988. Njegova karijera je naprasno prekinuta smrću uslijed srčanog udara koji je nastupio za vrijeme izvođenja mrtvog dizanja na treningu.

Bill Kazmaier  i  Jon Pall Sigmarson

Island dava i sledećeg velikog šampiona, takođe četvorostrukog pobjednika (91, 94, 95, 96), Magnus Ver Magnusona. Za njega je Kazmaier izjavio da je fizički najslabiji takmičar koji je osvajao WSM titulu. Brzina , tehnika, izdržljivost su bili aduti kojima je Magnuson kompezovao (eventualni) nedostatak sirove snage. Mada, kad se pogledaju njegovi rekordi koje je postizao kao powerlifter ( čučanj - 400kg, benč - 250kg, deadlift - 375 kg) reklo bi se da je Magnuson bio sve samo ne slabašan.
Eru vladavine sjevernih ljudi zaokružuju Jouko Ahola i Jane Vintanen (Finska), Magnus Samuelsson (Švedska) i Svend Karlsen ( Norveška). Nakon toga, geografsko porijeklo WSM šampiona se premješta iz sjeverne u istočnu Evropu. Mariusz Pudzianowski, postaje prvi čovjek sa 5 osvojenih titula. Njegovih 135 kg paklenog miksa snage, eksplozivnosti i brzine, su predstavljali savršenu formulu za dugogodišnju dominaciju. Uz sve to, Pudzanpwsky je i nosilac crnog pojasa 3.dan u kjokušin-kan karateu, a nakon okončanja strongmen karijere posvetio se svojoj drugoj velikoj ljubavi borbama u MMA.

Interesantno da nikad nije uspio da trijumfuje na Arnold Classic-u, takođe prestižnom strongmen takmičenju, poznatom po ekstremno velikim težinama koje su zastupljeme u disciplinama.
Zato ga je Zydrunas Savickas osvajao 6 puta zaredom,. Divovski Litvanac (191 cm, 170 kg) je ujedno pobjednik na posljednja dva WSM takmičenja i jedini čovjek koji je pobjeđivao na sva četiri najveća strongman turnira (WSM, Arnold Classic, IFSA World Championship, Fortissimus). Mnogi od ljudi koji su upućeni u cijelu priču, među kojima je i Bill Kazmaier, smatraju da je upravo on najsnažniji čovjek koji je ikad hodao planetom Zemljom. Da li će taj laskavi epitet opravdati i na ovogodišnjem finalnom turniru saznaćemo za koji dan ...

Pošto je tekst ispao onako baš poduži, preostale (mnogobrojne) detalje i zanimljivosti "obznanit" ću putem komentara ;)